Nieuwsgierig hoe je met lucide dromen nachtmerries kunt overwinnen? Dan neem ik je zo mee naar Maleisië waar een inheemse stam, de Senoi, de grondleggers zijn van een effectieve methode waarmee jij kunt zegevieren in je nachtmerrie.
Maar eerst duiken we even in de nachtmerrie en wat je kunt doen voor je in een lucide droom deze angstdromen te lijf gaat.
1- Wat is een nachtmerrie?
Nachtmerries worden gedefinieerd als zich herhalende en angst en stress opwekkende, goed onthouden dromen, die meestal subjectieve bedreigingen voor overleving, veiligheid of fysieke integriteit met zich meebrengen.
Over het algemeen treden ze op tijdens de Remslaap en leiden ze tot angstig wakker worden en met slapeloosheid tot gevolg. Nachtmerries, als ook nachtangst, kunnen spontaan of als terugkerende fenomeen optreden.
Terugkerende nachtmerries veroorzaken aanzienlijke problemen en beperkingen in je dagelijks en sociale leven zoals vaak is waargenomen bij PTSS, depressie, overspannen zijn, trauma en angst.
Nachtmerries beïnvloeden niet alleen de slaap, het hebben van nachtmerries hangt samen met vele andere klachten. Een laag gevoel van welzijn en eigenwaarde hangt vaak samen met nachtmerrie-frequentie. Verder hebben mensen met nachtmerries bijna zes keer zoveel kans om een psychiatrische stoornis te ontwikkelen dan mensen die geen last van nachtmerries hebben.
Er bestaat een samenhang tussen het hebben van nachtmerries en verslaving, stress en angst, borderline persoonlijkheidsstoornis en schizofrenie-spectrum stoornissen en stemmings- en angststoornissen. Bovendien ontdekten onderzoekers dat mensen met nachtmerries vaker zelfmoordpogingen.
Het mag duidelijk zijn dat het hebben van nachtmerries niet alleen verstrekkende gevolgen heeft voor de persoon zelf, maar ook een effect heeft op de mensen in zijn of haar omgeving.
2- Waarom lucide dromen een effectief middel is bij het oplossen van je nachtmerrie…
Tijdens lucide dromen krijgen proefpersonen daarentegen inzicht dat ze dromen en kunnen ze zelfs de inhoud van hun dromen beheersen. Deze kenmerken van lucide dromen zijn een manier om mensen te helpen die lijden aan een nachtmerrie omdat ze in staat zijn om de droomscène te transformeren of een andere betekenis te geven aan de droom terwijl ze dromen.
Dit is mogelijk omdat de lucide dromer weet dat zij of hij droomt en zo de controle heeft over haar droominhoud. En omdat die delen van de hersenen actief zijn die ons in staat stellen die gaan over ons metacognitie waardoor we in staat zijn tot zelfreflectie, een zelfbeeld hebben en weten dat we weten.
Zo kunnen lucide dromers van nachtmerries normale dromen maken, waardoor een herstellende slaap verzekerd is. Uit het onderzoek bleek dat lucide dromen een haalbaar en effectief hulpmiddel kan zijn bij de behandeling van patiënten met nachtmerries door hun frequentie, intensiteit en psychische problemen te minimaliseren.
3- Andere methodes voor nachtmerie behandeling
Lucide dromen is niet de enige methode die helpt bij het oplossen van je nachtmerries. Een van de meest gebruikte is met behulp van je droomkracht de nachtmerrie een ander verloop te geven en deze nieuwe uitkomst zo vaak te herhalen dat deze de neuroprogrammering van de nachtmerrie overschrijft…
A- Imagery Rehearsal Therapy (IRT)
(IRT) is hiervan waarschijnlijk wel de meest gebruikte en onderzochte behandeling Bij IRT is het de bedoeling dat de patiënt een nachtmerrie wijzigt wanneer hij wakker is. Dit kan hij/zij doen door de onaangename delen van de nachtmerrie (mondeling of schriftelijk) te vervangen voor nieuwe.
Door herhaaldelijk inbeelden van de nieuwe droom zal deze uiteindelijk meer cognitief dominant worden dan de onaangename nachtmerrie, waardoor hij uiteindelijk zal verminderen of verdwijnen
B- Exposure technieken
Deze kunnen nachtmerries verminderen door het geleidelijk bloot te stellen aan de enge delen van de nachtmerrie in een veilige omgeving door middel van geleidelijke confrontatie met deze nachtmerrie beelden.
Uit onderzoek kwam naar voren dat deze nachtmerrie behandeling over het algemeen een matig effect hebben. Psychologische behandelingen bleken een groter effect te hebben op nachtmerries, in tegenstelling tot medicatie dat bijna geen effect heeft…
Voor psychologische behandelingen gold dat individuele therapie een groter effect had op nachtmerries dan zelfhulp-therapie zoals met behulp van zelfhypnose en mindfulness. Algemeen genomen bleken alle interventies een kleiner effect te hebben op nachtmerries dan op andere stoornissen zoals op depressie en een angststoornis.
4- Lucide Dromen Therapie tegen nachtmerries
IRT vertoont veel overlap met Lucide Dromen Therapie (LDT). Bij LDT is het de bedoeling dat de persoon zich de nachtmerrie gedurende de dag inbeeldt, waarbij hij/zij zich constant beseft dat het slechts een droom is. Hierdoor wordt lucide dromen opgewekt in de echte nachtmerrie waardoor de persoon weet dat het slechts een droom is en deze kan beïnvloeden.
Het verschil tussen de twee therapieën zit hem vooral in het feit dat LDT de nachtmerrie aanpakt terwijl men slaapt – door lucide te dromen – terwijl IRT zich alleen bezighoudt met het wijzigen van de nachtmerrie gedurende de dag met behulp van je droomkracht.
Of lucide dromen een effectieve methode is om nachtmerries aan te pakken werd in dit onderzoek onderzocht:
Spoormaker en van der Bout (2006) onderzochten de effectiviteit van LDT als behandeling voor nachtmerries bij 23 deelnemers. Deelnemers zijn geworven met advertenties in tijdschriften.
De deelnemers leidden al minimaal één jaar aan nachtmerries. Alle deelnemers vulden een vragenlijst in waarmee nachtmerrie frequentie gemeten werd, aan de hand waarvan ze in drie groepen werden verdeeld: acht deelnemers ontvingen twee uur individuele LDT (groep A), acht deelnemers ontvingen twee uur groepen LDT (groep B) en zeven deelnemers werden op een wachtlijst geplaatst waarbij ze verteld werd dat ze twaalf weken moesten wachten op therapie (groep C).
Tijdens de therapie werd deelnemers geleerd dat zij zich voor het slapen gaan moesten voornemen dat ze zich in de droom zouden realiseren dat het slechts een droom was. Ook werd geoefend met het inbeelden van de nachtmerrie, waarbij de deelnemer zich constant moest beseffen dat hij of zij slechts droomde.
Tot slot werd gezocht naar mogelijke alternatieven voor de nachtmerrie. Na twaalf weken werd opnieuw de vragenlijst over nachtmerries ingevuld en een nieuwe vragenlijst over de behandeling. Nachtmerries verminderden significant, zowel na individuele LDT als na groepen LDT, met een groter effect voor individuele therapie (afname van nachtmerrie frequentie van 60%) dan voor groepstherapie (afname van 16%).
Nachtmerries van deelnemers op de wachtlijst waren niet verminderd. Slechts vier van de deelnemers die individuele LDT ontvingen en twee van de deelnemers met groepen LDT waren in staat de nachtmerrie middels luciditeit te veranderen.
Nachtmerries van de andere deelnemers verminderden spontaan of niet. De onderzoekers concludeerden hieruit dat LDT effectief lijkt te zijn in het verminderen van nachtmerrie frequentie, hoewel het nog onduidelijk is wat de werkende componenten van de therapie zijn.
In de meta-analyse in de inleiding werd al duidelijk dat zelfhulp minder goed werkt. Beter zou het kunnen zijn om LDT face-to-face aan te leren. In de discussie zal hier verder op ingegaan worden.
Bron: file:///C:/Users/jeroe/Downloads/Hoeboer_J._Bth_6221246.pdf
Wetenschappelijk gezien heeft Lucide Dromen Therapie voor de behandeling van nachtmerries grote potentie. Zelf adviseer ik altijd een combinatie van Lucide Dromen Therapie en Imagery Reherseal Therapy. Dan laat ik de angstdroom opschrijven, transformeren naar een betere uitkomst en deze nieuwe versie vervolgens met je droomkracht gedurende de dag herhalen. En dan ’s nachts in je droom het definitieve zetje de goede kant op.
De Senoi, een inheemse stam in Maleisië, beperken zich tot de lucide droom. Voor hen is lucide, bewust dromen een manier van leven. Zij zijn hechten grote waarde aan hoe jij de droombeelden, de positieve en de negatieve, tegemoet treedt.
Voor hen is de lucide droom niets meer dan een voortzetting van je dagelijks leven en is hoe jij reageert in je lucide dromen representatief voor hoe moedig jij overdag gevaar en uitdagingen tegemoet treedt. Daarom gaan we nu ontdekken hoe zij dat doen. Wel met een kleine persoonlijke twist maar wel antwoord krijgend op de vraag:
5- Liefde overwint alles…
Het basisprincipe van het Senoi systeem is dat je in lucide dromen een nachtmerrie overwint door de confrontatie aan te gaan met je droombeelden. Wanneer jij een aanvaller of een niet meewerkend droomfiguur tegenkomt in een droom je hem, haar of het moet aanvallen en verslaan.
Nadat jij hem of haar een pak slaag hebt gegeven moet je de verslagene dwingen jou een waardevol cadeau te geven. Een cadeau waar je wat aan hebt in je dagelijks leven.
Je kunt bij deze strijd de hulp inroepen van vriendelijke en jouw goedgezinde droomfiguren. Er zijn lucide dromers die met deze methode van aanvallen en overwinnen positieve en versterkende resultaten hebben geboekt.
5.1 – Toch is er een liefdevollere manier…
Toch zijn er ook lucide dromers die in hun lucide droom nachtmerries liever niet op deze manier te lijf gaan. Ik ben er daar een van. Waarom?
Ook deze vijandige droomfiguren vertegenwoordigen een deel van jezelf. Het zou zo kunnen zijn dat we met bovenstaande werkwijze deze delen symbolische verwerpen en zo bepaalde delen van onszelf vernietigen en nog meer onderdrukken.
Een betere methode is dat jij het gesprek aan gaat met je ieder droomsymbool wat op je pad komt zoals je misschien al gelezen hebt in stap 9 droomvrienden van de cursus lucide dromen.
Door het gesprek aan te gaan veranderen je droomsymbolen vaak van boosaardige, kwade en stugge belagers in vriendelijke, bereidwillige en open helpers. Net zoals in het “echte” leven.
Vaak gaat deze transformatie gepaard met een diep inzicht in de betekenis van de droom. Het is een soort transformatie die je vaak in sprookjes en mythes ziet waarin het beest of de reus verandert in een prins of een wezen met een goddelijke gave.
Vaak na een kus of een barmhartige daad van de heldin (of held) in het verhaal.
5.2 – Stel de juiste vraag…
Om een goede droomdialoog op te zetten moet je het droomfiguur tegemoet treden alsof het een echt mens of levend wezen is. Niet meer en niet minder. De volgende open vragen openen de deur naar een vruchtbaar gesprek tussen jou en het droomfiguur:
- “Wie ben jij?”
- “Waar sta jij voor?” “Wat vertegenwoordig je?”
- “Wie ben ik?”
- “Waarom ben jij hier?”
- “Waarom gedraag jij je op deze manier?”
- “Wat heb jij mij te vertellen?”
- “Welke verborgen wijsheid draag jij in je?”
- “Waarom gebeurt er dit en dat in de droom?”
- “Wat vind jij of voel je over……?”
- “Welke vragen wil je mij stellen?”
- “Wat moet ik echt ervaren?”
- “Kan jij mij helpen?”
- “Kan ik jou helpen?”
- 4- Een goed gesprek met je nachtmerries…
A – Deel 1 – Overdag
- Oefen overdag denkbeeldige gesprekken. Kies een recente droom waarin jij een onplezierige ervaring had met een droomfiguur. Visualiseer hem of haar en stel je voor hoe je met hem of haar in gesprek bent.
- Begin een dialoog door een van de bovenstaande vragen te stellen of een vraag die voor jou persoonlijk relevant is. Schrijf de vragen die je stelt en de antwoorden, die je krijgt, op.
- Beëindig het gesprek wanneer je een bruikbare oplossing aangereikt hebt gekregen. Dan bekijk jij de conversatie en beoordeeld wat je goed gedaan hebt en wat beter zou kunnen.
- Heb je dit steeds meer in de vingers? Oefen op andere en soortgelijke dromen.
- Schrijf je gesprek op
B – Deel 2 – Voor het slapen gaan en in je dromen..
- Zet je intentie en stel jezelf als doel dat je de volgende keer dat je onheus bejegend wordt in je droom jij weer lucide wordt en met het boze droomfiguur in gesprek gaat.
- Word lucide.
- Het gesprek met het droomfiguur. Iedere keer dat jij iemand ontmoet waar jij een conflict meer ervaart, vraag jezelf dan af of je droomt of niet.
- Als je weet dat je droomt, doe dan het volgende: Blijf en kijk het droomfiguur aan en begin een gesprek met een van de bovenstaande vragen of een persoonlijke vraag. Luister naar het antwoord en maak haar of zijn probleem en dat van jezelf bespreekbaar.
- Kijk of je het eens kunt worden en vrienden worden. Ga door met het gesprek tot je een acceptabele en goede oplossing hebt. Zorg er dan voor dat je wakker wordt en dat je het droomgesprek opschrijft.
- Evalueer je dialoog. Vraag jezelf af of je het best mogelijke resultaat bereikt hebt. Als je denkt van niet, vraag je dan af hoe je de volgende keer een beter resultaat kunt bereiken.
Je kunt net zoals in stap 1 ook dit gesprek opnieuw voeren en zo voor de gewenste uitkomst gaan.
Dit vind ik een fijnere methode maar soms moet jij je kracht laten zien…
5.3 – Behandel in lucide dromen nachtmerries soms wel op de Senoi manier….
In tegenstelling tot het begrijpende gesprek, is het soms zo dat aangevallen droomfiguren, zowel verbaal als fysiek, vaak van vorm veranderen. Van een moeder naar een heks naar een beest. Hieruit kan je afleiden dat de vriendelijke aanpak niet altijd werkt.
Soms is het dan nodig om je te beschermen tegen een kwaadwillende droomfiguur. Dit is vooral het geval in dromen die een trauma representeren. In dit soort gevallen kan je beter kiezen voor de Senoi aanpak. Je tegenstander overwinnen, vernietigen en transformeren. En natuurlijk het cadeau opeisen. Lees hoe je dat doet in dit artikel over droomvijanden.
6- Tenslotte
Hoewel ik dus niet zo’n fan ben van het vernietigen van je droomfiguur ben, past het wel in onze strategie van alles doen wat je overdag niet durft om in de droom tot een oplossing te komen. Varieer met beide methodes en ontdek in welke situaties de zachte goed werkt en in welke de harde hand.
Zodat jij ook steeds meer de beste versie van jezelf wordt en je leven steeds meer in haar natuurlijke flow komt….
PS: Wil je meer leren over lucide dromen? Lees dan mijn boek De Lucide Droom Gids, Volg de gratis training of gun jij jezelf ook een vliegende start en kom je naar de Workshop Lucide Dromen…
