De experts in lucide dromen in de twintigste eeuw...

Vanaf 1950 ontstond er steeds meer interesse in lucide dromen. Met een piek in de jaren 60. Logischerwijs de jaren Zestig. Hippies. Lsd. Hasj. Pado’s. Steeds meer mensen, vooral jongeren, waren op zoek naar manieren om hun bewustzijn te verruimen.

Hierdoor nam de publieke belangstelling voor dromen en vooral lucide dromen sterk toe.  Diverse droomwerkers hebben hun steentje bijgedragen aan  de toename van het aantal dromers die ook wilde lucide dromen.

1- Celia Green: Pionier in lucide dromen….

In 1968 kwam er een boek uit van Celia Green over lucide dromen en dat was ook gelijk de titel. Celia Green was een parapsycholoog en dat bepaalde mede het succes van het boek in spirituele kringen.

Het was ook de oorzaak van het negeren ervan door de wetenschappelijke wereld. In 1976 zei Celia Green hierover:

“ De interesse in lucide dromen zou men, gezien de paradoxale aard van het fenomeen, als iets moeten beschouwen wat grote wetenschappelijke interesse zou moeten opwekken. Een uitgebreid wetenschappelijk onderzoek in lucide, helder dromen zou vele nieuwe inzichten kunnen opleveren naar de kennis over ons bewustzijn.

Je kan je voorstellen dat het interessant zou zijn om te ontdekken wat neuropsychologische staat van een persoon is terwijl zijn geest rationele en mentale activiteit laat zien in lucide dromen. Als deze staat precies hetzelfde zou zijn als wanneer deze persoon droomt en slaapt op de “normale” manier, dan zou dit minstens opmerkelijk genoemd kunnen worden.

Als het verschillende staten zouden zijn, dan zou de aard van deze verschillen een licht kunnen werpen op de ware natuur van slaap en de het ware functioneren van het rationeel mentaal functioneren.”

Het boek van Celia Green was het meest uitgebreide overzicht van de tot dan tot beschikbare literatuur over lucide dromen. Het was vrij onderwijzend en wetenschappelijk in het beschrijven van het onderwerp.

Zoals verwacht kreeg het een zeer koele ontvangst in de academische wereld terwijl de academische opzet van het boek waarschijnlijk de beperking was om echt populair te worden.

Toch stimuleerde het boek de interesse in lucide dromen bij een aantal personen die een prominente rol zouden gaan spelen in de popularisering van de lucide droom.

2- Charles Tart: De volgende expert in lucide dromen…..

In 1969 publiceerde Charles Tart het boek “Verschillende staten van Bewustzijn”. Het boek van Tart had een nog grotere invloed op de nieuwsgierigheid naar lucide dromen.

Dit boek bevatte diverse artikelen met een grote variatie aan onderwerpen zoals de hypnagoge staat, dromen en bewustwording, hypnose, meditatie en psychedelische drugs.

Allemaal top of mind onderwerpen in de jaren zestig en het boek genereerde dan ook een wijdverbreide interesse. Vooral van jonge wetenschappers die geïnteresseerd waren in de onderzoeksmogelijkheden die deze verschillende staten van bewustzijn te bieden hadden.

Tart behandelde in het boek ook lucide dromen. Hij schreef:

“Elke keer als ik spreek over dromen dan spreek ik over een zeer ongewone soort van droom. De lucide droom waarin de dromer weet dat hij droomt en voor de rest volledig bewust is ”.

Tart bevestigde dat hij zelf ook menig lucide droom had gehad. Daarnaast herdrukte hij de studie van de Nederlandse schrijver en psychiater Frederik van Eeden “Een studie van Lucide Dromen.

Met deze reproductie deed Tart een nieuwe generatie van toekomstige lucide dromers een groot plezier en zorgde op deze manier voor velen voor een eerste kennismaking met zowel het concept als de term lucide dromen.

Zelf heb ik trouwens ook een boekje geschreven over lucide dromen. Dat kan je hier gratis downloaden.

3- Ann Faraday: Helen in lucide dromen……

Van grote invloed op het publieke bewustzijn over dromen waren de populaire boeken van Ann Faraday. Deze psychotherapeut en voormalig slaaponderzoeker was uitermate positief over lucide dromen:

“Deze opmerkelijke staat van bewustzijn is in mijn ogen een van de meest opwindende grenzen van de menselijke ervaring”.

Ze geloofde dat lucide dromen de kans waren op een beweging naar heelheid in het waakleven en verklaarde dat:

“Een van de meest opwindende beloningen van het droomspel is deze staat van bewustzijn, die zichzelf steeds meer begint te manifesteren als zelfbewustzijn in het dagelijks leven”. En na Ann kwam Patricia..

4- Lucide dromen met Patricia Garfield

Patricia Garfield is een van de droompioniers die er het meest aan heeft bijgedragen dat het grote publiek met lucide dromen aan de slag is gegaan. Zij heeft hiermee de publieke opinie over lucide dromen in grote mate beïnvloedt.

Haar boek uit 1974, Creatief Dromen, bevat een uitgebreide collectie van gereedschappen om te werken met lucide dromen. Garfield geeft in dit boek veel achtergrondinformatie. Ze vertelt over het ontwikkelen van dit vermogen en wat het met je doet om te werken met lucide dromen.

Het boek bleek de belangrijkste aankondiging van de revolutie die zou ontstaan over lucide, helder dromen. Voor iedere beginnende dromer betekent het boek van Garfield een nuttige introductie in het werken met lucide dromen.

Garfield vertelt mooie verhalen en geeft interessante voorbeelden van wat je met lucide dromen bereikt.

5 – Lucide dromen met Carlos Castenada

Een ander belangrijke schrijver die werken met lucide dromen populair heeft gemaakt is Carlos Castenada. Hij beschrijft in zijn boeken, waar nooit echt duidelijk van is geworden of ze nu fictie of non fictie waren, een staat van bewustzijn die overeenkomt met lucide dromen

Als Castenada het heeft over de dromen, dan heeft hij het alleen over wat wij beschouwen als lucide dromen. Met zijn boeken bezorgde hij veel mensen een eerste introductie in een slaap vol met lucide dromen.

Tart, Green, Garfield, Faraday en Castenada zorgden gezamenlijk voor een positief klimaat en zorgden voor het wereldwijd verspreiden van de kennis over lucide dromen. Vooral onder studenten en andere mensen, die zich verdiepten in psychologie of wetenschap, werden hun boeken over lucide dromen met veel enthousiasme ontvangen.

6- Niet iedereen was blij met lucide dromen……

Onder de gevestigde droomwerkers werd lucide dromen grotendeels genegeerd. Niet op basis van ervaringen met lucide dromen maar op filosofische gronden. Men ging ervan uit dat deze vorm van bewustzijn gewoon niet mogelijk was gedurende wat zij slaap en dromen noemden.

Onder slaaponderzoekers werd lucide dromen behandeld als elke andere mentale activiteit. Lucide dromen werd als irrelevant gezien omdat er maar af en toe melding van werd gemaakt. Dus niet interessant genoeg om te onderzoeken.

Er waren 2 belangrijke factoren die bijdroegen aan deze houding tegenover lucide dromen:

1. De 1^e factor was dat lucide dromen nog steeds werd gezien als een esoterisch en spiritueel fenomeen. Niet als een psychologisch fenomeen.
   De droom werd niet gezien als een plek waar bewustzijn mogelijk was. Dit werd mede ingegeven door de betekenis die de droom had gekregen van Sigmund Freud. Hij zag de droom als een verzameling van onderdrukte van irrationaliteit en primitieve impulsen. Men ging er daarom ook maar vanuit dat je te midden van dit onbewuste geweld niet in staat zou kunnen zijn om bewust te blijven.
2. De 2^e factor was een bekende vorm van menselijk gedrag wat inhoudt dat als iets niet jouw verantwoordelijkheid lijkt om het dan maar aan je voorbij te laten gaan. Als lucide dromen, wat men dacht, slechts een aftreksel was van dagdromen en fantasieën, dan konden droom- en slaaponderzoekers gemakkelijk zeggen: “Het is niet mijn probleem”.

7- Tenslotte 

Zo bleef lucide dromen voorlopig een liefhebberij voor een kleine groep. Om lucide dromen echt op de kaart te zetten, moest er iemand opstaan die zich er met hart en ziel aan zou verbinden. 

En die kwam er. Zijn naam: Stephen LaBerge.

PS: Wil je meer ontdekken over lucide dromen? Lees dan mijn boek  De Lucide Droom Gids  of  volg de gratis training op deze site.