Dissociatie

Dissociatie is een bewustzijnsstaat waarbij ideeën gedachten, emoties, waarnemingen of herinneringen uit het bewustzijn worden gehouden. Ze zijn periodiek niet beschikbaar of vertonen weinig tot geen verbinding.

Letterlijk betekent dissociatie uit één vallen. Iedereen ondergaat het weleens. Je verliest bijvoorbeeld de focus op je omgeving als je sterk geconcentreerd met iets bezig bent. Dagdromen of fantaseren zijn ook vormen van dissociatie. Positieve vormen zolang we er niet teveel in blijven hangen.

1- Vormen van dissociatie

Een veel voorkomende vorm is het fenomeen waarbij iemand bijna op de 'automatische piloot' zijn auto bestuurt en wakker schrikt wanneer hij of zij bijna thuis is. Ook het helemaal opgaan in een optreden( kijk maar eens bij boyband concerten), een mooie film, een spannend programma op TV of in een interessant en pakkend boek zijn voorbeelden van ongemerkte dissociatie.

Dissociatie kan ook een onderdeel zijn van een psychische aandoening. We spreken dan over dissociatieve stoornis. Als iemand in een ernstig bedreigende situatie komt, niet kan vluchten en niet kan vechten, dan kan de menselijke geest zich tijdelijk onttrekken aan deze onaanvaardbare realiteit en dissociëren. Een bekend voorbeeld hiervan is mensen die in een concentratiekamp zitten. Dissociëren is nodig om te overleven.

Het komt ook voor als gevolg van vermoeidheid. Dit kan zowel lichamelijke vermoeidheid zijn maar ook in periodes van grote psychische spanning kan het optreden.

Door te bewust en gecontroleerd te dissociëren zijn we in staat om oplossingen te vinden voor vraagstukken die ons bezighouden. We kunnen ons bewustzijn verruimen met de kansen en mogelijkheden die zich in ons persoonlijk onbewuste en soms ook collectief onbewuste bevinden.

2- Voorbeelden van dissociatie

Hypnose is daar een goed voorbeeld van. Met hypnose is het mogelijk om mensen te dissociëren van hun gewoontes en ze te associëren met nieuw gedrag en nieuwe voorkeuren.

Dromen is ,wanneer we ons daarvoor openstellen, een krachtige vorm van dissociatie. Je persoonlijk onbewuste toont je de uitdagingen en oplossingen in een fascinerende beeldenstroom. Lucide dromen bieden daarbij ook nog eens de kans om, naast het ervaren van de problemen, direct te associëren met de oplossingen voor deze problemen.

Een andere betekenis van het begrip komen we tegen in de neuropsychologie. Hier heeft het betrekking op verschillende onderzoekstechnieken om vast te stellen welke hersengebieden betrokken zijn bij specifieke gedragsstoornissen.