Slaapcyclus

16 december 2020
Slapen doen we elke nacht. Bij een gemiddelde slaap van zo'n acht uur doorlopen we ongeveer 6 keer een slaapcyclus. Zo'n slaapcyclus is opgebouwd uit 5 fases:

1- De 5 fases van de slaapcyclus

Onze hersenactiviteit verschilt per slaapstadium. In het lichte slaapfase 1 hebben we nog onrustige en snelle hersenactiviteit.

In slaapstadium 2 word deze al langzamer terwijl in slaapstadium 3 en 4 (diepe slaap) de rustigste hersenactiviteit bestaat ( diepe en langzame hersengolven die deltagolven worden genoemd).

Het duurt ongeveer anderhalf uur voordat mensen een slaapcyclus doorlopen: Van stadium 1 naar 2 naar 3 naar 4 naar 3 naar 2 en weer naar 1.

Deze hele periode noemen we diepe slaap of de  nonremslaap.

Daarna treedt een bijzondere 5e fase op: de remslaap (Rapid Eye Movement).

2- De REM Slaap

In deze slaapfase zijn de hersenen bijna net zo druk als dat ze overdag zijn. De ogen schieten achter de gesloten oogleden heen en weer.

In dit stadium komen verreweg de meeste dromen voor. Het is voor lucide dromen en lucide dromers dus de belangrijkste fase van de slaapcyclus. Jezelf ontwaken in zo'n remslaap vergroot de kans dat jij je je droom onthoudt.

Gedurende deze periode is je hele lichaam onderhevig aan slaapverlamming om te voorkomen dat je gaat doen wat je droomt

Het is overigens interessant om te weten dat slaapstadia ondieper worden naarmate de nacht vordert.

Bij bijvoorbeeld de derde slaapcyclus (ongeveer tussen 3 en 4,5 uur) wordt fase drie niet meer gehaald, en bij de laatste slaapcyclus ( tussen 6 en 7,5 uur slaap) fase drie niet meer.

Er is dan veel meer lichte slaap en veel meer REM slaap. We dromen dus ook uitgebreider aan het einde van de nacht. Wanneer we definitief ontwaken, hebben we dan ook vaak net een droom achter de rug.

3- Wat gebeurt er tijdens REM slaap?

Op het moment dat de eerste vier fases bijna voltooid zijn,  beginnen de hersencellen in de hersenstam (boven in de nek, onderaan in achterhoofd) te vuren. De REM slaap start op dit moment.

Er zijn speciale cellen die dit doen; Deze werken met stoffen die de elektrische deeltjes doorgeven - neurotransmitters. De neurotransmitters die tijdens dromen actief zijn (choline) zijn heel anders dan die overdag actief zijn (amine).

Dat zorgt ervoor dat we geen informatie uit de buitenwereld verwerken. Alleen maar informatie die al verwerkt is.

Onze hersenen zitten in een gesloten systeem.  Ze verwerken alleen informatie die ze zelf hebben opgeslagen en gemaakt.

De hersenen ordenen deze informatie naar jouw systeem van overtuigingen. Veel van onze overtuigingen zijn echter onbewust.

Dat zorgt ervoor dat een droom vaak personen, context, gedrag en handelingen combineert die jij bewust nooit met elkaar in verband zou brengen.

Dat geeft jou de kans om deze overtuiging bewust te maken door inzicht te krijgen in wat alles met elkaar verbindt.

Daarnaast zorgen deze zenuwcellen ervoor dat er nog 3 dingen gebeuren:
  • Ze schakelen de motorische zenuwen uit om te voorkomen dat je ineens je dromen gaat uitvoeren. ( slaapverlamming)
  • Ze prikkelen het limbisch systeem in de midden hersenen waardoor de dromer een bepaalde emotie ervaart. ( je droombeelden zijn een representatie van die emotie)
  • Ze prikkelen het visuele systeem in het achterhoofd die ervoor zorgt dat alle oude herinneringen, dagelijkse ervaringen en fantasie in beeldvorm voor je ogen verschijnen.