Wanneer jij regelmatig last van nachtmerries hebt, kan het zijn dat ze chronisch zijn geworden. Wat chronische nachtmerries zijn, wat de symptomen zijn, wat de mogelijke oorzaken zijn en hoe je geholpen kan worden, daar gaan we hier verder op in.
1- Wat zijn nachtmerries?
Nachtmerries zijn angstige dromen over nare, bedreigende gebeurtenissen. Ze jagen je angst aan of zorgen voor paniek, stress of verdriet. Nachtmerries zijn vaak erg realistisch en je kunt ze meestal nog helder voor de geest halen wanneer je wakker bent geworden.
De angstige beelden en gedachten kunnen jou overdag blijven volgen en jou ’s nachts wakker houden. Door het gebrek aan slaap kun jij je dan overdag mogelijk minder goed concentreren op je werk of in de klas.
Dat maakt jou prikkelbaar en overdag nog meer gevoelig voor stress en daardoor komen er ’s nachts nog meer nachtmerries. Je schept als het ware je eigen vicieuze cirkels
Je hebt last van een acute chronische nachtmerries wanneer je meer dan een maand last hebt van terugkerende nachtmerries. Langer dan 6 maanden last van nachtmerries hebt, dan noemen we het permanent chronische nachtmerries.
2- Verschil nachtmerrie – nachtangst
Een nachtmerrie is iets anders dan een kwade droom of nachtangst. Van een nachtmerrie word je wakker omdat je lijf in staat van paraatheid komt en je ademhaling en hartslag versnellen. Bij een nare droom is dat niet zo.
En een nachtelijke paniekaanval bestaat niet uit een verhaal. Bovendien gaan mensen hierbij om zich heen slaan en schreeuwen, terwijl je bij een nachtmerrie juist bent verlamd door de slaapverlamming. Je maakt dan geen geluid en beweegt niet.”
3- Nachtmerries en psychische problemen
Mensen met een psychische stoornis hebben doorgaans vaker last van chronische nachtmerries. Mogelijk is er hier ook sprake van een vicieuze cirkel. De nachtmerries en je psychische klachten kunnen elkaar versterken en verergeren.
De nachtmerries kunnen ook een onderdeel zijn van psychische stoornissen. Wanneer je bijvoorbeeld last hebt van een posttraumatische stressstoornis, kun je nachtmerries hebben over jouw trauma.
4- Nachtmerries en fysieke problemen
Nachtmerries verstoren de slaap, waardoor je overdag minder uitgerust bent. Verstoring van je nachtrust blijkt per definitie stress op te leveren. Slaap is namelijk belangrijk voor onze fysieke en mentale gezondheid.
Tijdens je slaap reguleer je emoties en verwerk je emotionele gebeurtenissen. Wordt dit verstoord door een nachtmerrie, dan krijgt je brein niet de kans om andere momenten te verwerken.
Die angstige beelden tijdens je slaap kunnen dan ook uitputtend zijn. Je wordt door iets geplaagd waar je geen controle over hebt. Mensen worden vaak bang om te gaan slapen en stellen dat uit. Dit kan zorgen voor een voortdurend hoog stressniveau.
Een onderzoek dat is gepubliceerd in het academisch tijdschrift Dreaming, uitgegeven door de wetenschappelijke organisatie American Psychological Association, toont ook aan dat het frequent terugkeren van nachtmerries leidt tot een verminderde stresstolerantie.
Hoe meer nachtmerries je hebt, hoe intenser ze zijn, hoe slechter je slaapt, hoe beroerder je je voelt en hoe minder goed je stress kunt hanteren. Dat zorgt weer voor een toename van nachtmerries, en zo begint het riedeltje opnieuw.
5- Hoeveel mensen hebben chronische nachtmerries?
Iedereen kan last krijgen van nachtmerries. Naar schatting heeft ongeveer 2% tot 5% van de volwassenen meer dan 1 keer per week een nachtmerrie. Mensen met een psychische stoornis hebben veel vaker regelmatige nachtmerries. Ongeveer 30% heeft hier last van.
Nachtmerries komen relatief vaker voor bij kinderen, met name wanneer ze nog jong zijn. Vanaf een jaar of 12 verdwijnen deze nachtmerries vaak weer.
6- Symptomen van chronische nachtmerries
In onderstaand lijstje zie je de meest voorkomende symptomen en kenmerken van chronische nachtmerries:
- Je hebt herhaaldelijk last van nachtmerries. In de lichte gevallen heb je ongeveer 1 keer per week een nachtmerrie. In zeer ernstige gevallen heb je er elke nacht last van.
- Je nachtmerries gaan vaak over bedreigende situaties en verontrustende gebeurtenissen zoals bedreiging en achtervolging.
- Je nachtmerries wekken hele intense gevoelens op zoals angst, paniek, verdriet, woede rusteloosheid of stress.
- De nachtmerrie zorgt er vaak voor dat je wakker schrikt. Meestal kost het je daarna moeite om weer in slaap te vallen.
- Je kunt je jouw nachtmerries over het algemeen goed herinneren wanneer je wakker wordt. Vaak weet je ook nog veel details.
- Je hartslag kan iets verhoogd zijn, je zweet en/of je hebt een versnelde ademhaling.
- Soms schreeuw jij in je slaap.
Herken jij je de bovenstaande kenmerken van chronische nachtmerries? Dan is het goed om naar de huisarts te gaan. Nachtmerries kunnen je leven flink ontregelen en er zomaar voor zorgen dat jij in een vliegwiel van psychisch – en fysieke gezondheidsklachten terecht komt.
Het is belangrijk dat jij therapie krijgt om weer te kunnen genieten van een gezonde nachtrust.
7- Oorzaken chronische nachtmerries
Het is (nog) niet bekend waardoor chronische nachtmerries ontstaan. Zoals bij veel psychische stoornissen, ligt het vaak aan een combinatie van factoren.
Soms kunnen nachtmerries ook optreden zonder dat er een duidelijke aanwijsbare oorzaak voor is. Hieronder vind je mogelijke bronnen waaruit chronische nachtmerries kunnen voortkomen.
- Ingrijpende gebeurtenissen
Ingrijpende, emotionele gebeurtenissen kunnen bijdragen aan het ontstaan van nachtmerries. Denk aan rouw over het verlies van een naaste, een scheiding, problemen op je werk of eenzaamheid
- Medicijnen
Sommige medicijnen worden geassocieerd met het optreden van nachtmerries. Zo hebben bepaalde antidepressiva of bloeddrukverlagende medicijnen het veroorzaken van nachtmerries als mogelijke bijwerking.
- Psychische stoornissen
Nachtmerries kunnen een symptoom zijn van verschillende psychische stoornissen. Nachtmerries komen bijvoorbeeld vaker voor wanneer je last hebt van PTSS, een dissociatieve stoornis, borderline persoonlijkheidsstoornis of een stressstoornis.
8- Behandeling chronische nachtmerries
Misschien denk jij dat nachtmerries bij het leven horen. Iedereen heeft er toch wel eens last van? Of je denkt dat er niets aan te doen valt.
Maar nachtmerries zijn gelukkig te behandelen. Wanneer jij onder je nachtmerries lijdt, is het belangrijk dat jij hulp zoekt. Het is namelijk mogelijk om van je nachtmerries af te komen.
A – Imaginatie- en Rescriptie Therapie
Imaginatie- en Rescriptie Therapie is erg geschikt gebleken voor het behandelen van nachtmerries.
- Je schrijft dan jouw (terugkerende) nachtmerrie zo nauwkeurig mogelijk op.
- Je kiest van waaraf je de nachtmerrie gaat veranderen. Meestal is dat vanaf het punt waar de nachtmerrie eng wordt.
- Vervolgens bedenk je hoe je het verhaal wilt laten lopen en geef je de nachtmerrie een goed einde. Dat mag alles zijn, zolang jij je er maar goed bij voelt: jij bent de regisseur.
- Je schrijft deze nieuwe droom op papier en schrijft eronder welk gevoel deze nieuwe droom bij je oproept.
- Vervolgens verbeeld je jouw ‘nieuwe’ droom drie keer per dag en dat voor een week lang. Je speelt dit nieuwe verhaal als een film af in je hoofd. Op die manier oefen jij de nieuwe, positieve afloop van jouw droom en leer jij als het ware je droom te beïnvloeden.
- Het doel van de therapie is dat jij minder last hebt van (je) nachtmerries en dat ze minder heftig zijn.
In mijn boekje Stoppen met Nachtmerries lees je hoe je deze methode nog effectiever kunt toepassen. Een behandeling die heel goed werkt bij chronische nachtmerries is EMDR
B – EMDR
Tijdens een EMDR-behandeling ga je ook terug naar de schokkende gebeurtenis. Je staat stil bij wat je hierbij voelt, wat je ziet en wat je gedachten zijn over deze gebeurtenis.
Uiteindelijk focus je op het meest nare beeld van de traumatiserende herinnering. Terwijl je dit doet leidt de therapeut je af. Bijvoorbeeld door een vingerbeweging te maken die je met je ogen moet volgen.
Het kan ook zijn dat je in een koptelefoon afwisselend piepjes in je linker- en rechteroor te horen krijgt. Door telkens stil staan bij het beeld waarvoor je angstig bent en daarbij afgeleid te worden, wordt de emotionele lading aan de herinnering minder. Het wordt makkelijker om eraan terug te denken.
Nachtmerries kunnen je flink in beslag nemen. Blijf er niet alleen mee rondlopen maar zoek hulp om jouw nachtmerries te overwinnen. Hieronder vind je alvast enkele tips die jou mogelijk helpen om met chronische nachtmerries om te kunnen gaan en ze een halt toe te roepen.
9- Chronische nachtmerries voorkomen
- Lees meer over een chronische nachtmerries en de behandelmogelijkheden. Realiseer je dat het mogelijk is om je chronische nachtmerries te behandelen.
- Praat over je chronische nachtmerries met je partner, vrienden en/of familie. Nachtmerries, iedere angst, blijft haar kracht en uitwerking houden als jij ze in het de donker houdt. Het lucht op voor je wanneer je over je klachten kan praten.
- Houd een droomdagboekje bij waarin je opschrijft wanneer je last hebt van je nachtmerries, wat er precies in je nachtmerries gebeurt en hoe jij je daarna voelt. Lees in mijn boekje Stoppen Met Nachtmerries wat je nog meer kunt doen nadat jij je nachtmerrie hebt opgeschreven.
- Probeer een regelmatig slaapritme aan te houden. Ga elke dag op ongeveer dezelfde tijd naar bed en sta op ongeveer dezelfde tijd op.
- Drink voor het naar bed gaan geen koffie, alcohol of andere cafeïne houdende drank, zoals cola en energiedrinks. Vermijd ook (zwaar) eten ‘s avonds.
- Zorg voor een rustige slaapkamer met een prettige slaaptemperatuur.
- Slaap korter. De meeste nachtmerries komen voor in de laatste remslaap, vlak voor je ontwaken. Zorg dat je maximaal zeven uur slaapt. Dan loop je een heel uur remslaap mis en dus ook de daaraan gepaarde nachtmerries
Helpt dit niet? Blijf dan niet alleen met je klachten rondlopen maar maak een afspraak met je huisarts. Hij of zij kan jou doorverwijzen naar een expert om jouw chronische nachtmerries te behandelen.
10 – Tips voor je naasten
- Lees meer over chronische nachtmerries. Dit kan helpen om jouw naaste met chronische nachtmerries beter te begrijpen.
- Probeer begrip te tonen en een luisterend oor te bieden aan je naaste, maar realiseer je dat jij geen professionele hulpverlener bent.
- Stimuleer je partner om naar de huisarts te gaan en motiveer je naaste om de behandeling vol te houden.
11- Nachtmerries als APK
Lang niet alle nachtmerries betekenen overigens onheil. Ze komen veel voor en zelfs meer bij degenen met de beste slaap. Nachtmerries zijn meestal voorbijgaande verschijnselen, die een functie vervullen bij het verwerken van emoties die verbonden zijn met negatieve levenservaringen.
Over het algemeen hoeven mensen pas hulp te zoeken als ze maanden- of zelfs jarenlang aanhoudend geteisterd worden door nachtmerries. En dan is stress vrijwel nooit de oorzaak, maar bijvoorbeeld een psychische aandoening of een trauma
Heb je nachtmerries tijdens een stressvolle periode, dan hoef je dus ook bijna nooit aan de bel te trekken. Een nachtmerrie kun je dan vooral zien als mentale check, Vaak genoeg is er niets aan de hand, maar het kan een stresssignaal zijn. Dan is het wel goed om iets aan je stress te doen. Dat verkleint ook de kans op meer stress én chronische nachtmerries.
12 – Tenslotte
Chronische nachtmerries leiden uiteindelijk tot problemen. Fysieke of psychische. Heb jij last van nachtmerries? Dan kun je, voordat ze chronisch worden, ze aandacht geven door ze op te schrijven en ze te duiden.
Op deze manier haal jij de angel uit de nachtmerrie voordat deze het op haar heupen krijgt en je stort in nachtelijke wereld vol angstdromen. Hoe je ze kunt duiden? Lees dan dit artikel of lees mijn boekje Stoppen met Nachtmerries…
PS: Wist je dat je op deze site nog meer gratis trainingen kunt volgen en gratis boekjes kunt downloaden? Doe dat en ontdek hoe jij de volgende stap kunt zetten in je leven…
